De AFM en de Fraudehelpdesk krijgen steeds vaker signalen over dubieuze beleggingsproducten. De Fraudehelpdesk noteert dit jaar een toename van ongeveer 30 procent ten opzichte van vorig jaar. Het betreft risicovolle CFD’s (zogenaamde ‘hefboomproducten’) maar ook steeds vaker aanbiedingen in cryptomunten en valuta. Ook de AFM meldde recent in haar Signalenmonitor een toename van meldingen hierover. De Fraudehelpdesk en de AFM waarschuwen daarom opnieuw voor malafide beleggingsaanbieders.
Het beleggen van privékapitaal kent een groeiende interesse. Het doorsnee vermogen onder de bevolking groeit en ‘geld op de bank’ levert nauwelijks nog iets op. Mensen zoeken naar alternatieven met hogere rendementen, en beleggen lijkt dan een voor de hand liggende keuze.
Maar weet dat fraudeurs graag gebruik maken van die groeiende interesse. Temeer omdat ze weten dat veel mensen zonder enige ervaring actief worden in deze ondoorzichtige markt. Gouden bergen blijken maar al te vaak te bestaan uit gebakken lucht.
Laat u niet verrassen en herken de signalen van oplichting met beleggingen:
- Worden er extreem hoge rendementen (opbrengsten) beloofd of lijkt het aanbod te mooi om waar te zijn? Dan kunt u ervan uitgaan dat het inderdaad niet waar is;
- Vermijd beleggingen die u niet begrijpt. Ingewikkelde beleggingsconstructies met zogenaamde hoge rendementen en een laag risico beloven weinig goeds.
- Informeer uzelf altijd uitgebreid voordat u op een investeringsvoorstel ingaat, bijvoorbeeld door de registers van de AFM te raadplegen. Let daarbij goed op waar een aanbieder is gevestigd en onder toezicht staat. Buitenlandse ondernemingen staan doorgaans niet onder toezicht van de AFM;
- Controleer via zoekmachines op internet of er iets bekend is over de aanbieder, de aanbieding of over de belegging;
- Betaal geen ‘restriction fee’ of andere onduidelijke kosten aan onbekende ondernemingen;
- Wees extra alert als bedrijven of personen vragen geld over te maken naar een buitenlandse bankrekening of via zogenaamde money transfer-kantoren;
- Neem bij twijfel contact op met de AFM.
Wat te doen als u gedupeerd bent:
- Stop direct met geld overmaken. Meer betalen maakt het probleem alleen maar groter, hoewel de aanbieder u anders zal willen doen geloven;
- Neem contact op met de Fraudehelpdesk om de situatie te beoordelen en u te laten adviseren;
- Maak melding bij uw bank;
- Rapporteer de advertentie(s) aan het platform of de website, daar zijn vaak speciale buttons voor;
- Doe aangifte bij de politie.
13 miljoen schade
Beleggings-oplichters gebruiken met succes allerlei argumenten en handige trucs om mensen te overtuigen op hun aanbieding in te gaan. De gedupeerden zijn vaak veel geld kwijt. Beleggingsfraude is al twee jaar verantwoordelijk voor de grootste schadepost van alle meldingen bij de Fraudehelpdesk.
In 2020 werd voor meer dan 13 miljoen euro aan beleggingsfraude gemeld, in 2018 was dit nog geen 6 miljoen euro. Het ging daarbij zowel om mensen die op een advertentie ingingen als om gedupeerden die per e-mail of telefoon werden benaderd.
In alle gevallen van beleggingsfraude worden prachtige rendementen beloofd, maar uiteindelijk wordt niets of weinig uitgekeerd
Boilerroom
Fraudeurs die mensen opbellen met een voorstel wekken vaak de suggestie van een drukke, hectische kantooromgeving waarbij in de achtergrond allerlei andere gesprekken hoorbaar zijn.
Het idee met een druk en ogenschijnlijk succesvol kantoor te maken te hebben kan meehelpen het slachtoffer te overtuigen. Zo’n opzet wordt ook wel een ‘boilerroom’ genoemd. Het gaat hier om illegale aanbieders.
Bekende Nederlanders
Andere aanbieders bieden de zogenaamde CFD’s of ‘forex’-producten aan, waarmee u kunt speculeren op de stijging of daling van een valuta- of aandelenkoers. Dit zijn complexe beleggingsproducten met veel risico. Bij veel van dit soort producten kunt u in korte tijd veel geld verliezen.
De drempel om hiermee te gaan handelen is heel laag, terwijl naast het risico ook de kosten vrij hoog zijn. Hoewel de aanbieders van CFD’s in principe een legaal product aanbieden, beschouwt de AFM veel van deze partijen toch als ‘malafide’.
Dit is onder meer vanwege hun agressieve wervingstechnieken, bijvoorbeeld door het gebruik van illegale advertenties waarin BN’ers zonder hun medeweten en goedkeuring opereren. Een nieuwe tendens lijkt ook dat zogenaamde ‘influencers’ worden ingezet om de producten in de sociale media aan te prijzen.
Bovendien misleiden deze malafide brokers hun klanten. In de telefonische ‘begeleiding’ zijn deze brokers namelijk niet eerlijk over de risico’s en verzwijgen zij een (financieel) belang te hebben bij het verlies van de belegger. Verreweg de meeste CFD-beleggers verliezen dan ook veel geld.
Geld terugeisen
Inschakelen van de Nederlandse rechter kan lonen. Recent heeft de rechtbank in een vijftal zaken de eisers in het gelijk gesteld.
Stapsgewijs
Een veelgebruikte truc is om het slachtoffer tegen een laag bedrag te laten ‘instappen’. Die eerste belegging blijkt vervolgens erg succesvol te zijn geweest. Maar als u het geld wilt innen, wordt u geadviseerd mee te doen in een nog veel mooier aanbod. Wel moet er dan geld extra worden ingelegd.
Uw ‘contactpersoon’ heeft inmiddels vakkundig uw vertrouwen gewonnen. Bijna als een persoonlijke vriend verleidt hij u om steeds meer te investeren. Maar uiteindelijk zullen die investeringen niets waard blijken te zijn en is de oplichter er met uw geld vandoor.
Vaak geven slachtoffers aan dat er op een zeker moment wel wantrouwen ontstond maar dat zij toch doorgingen met geld overmaken. Want ‘stoppen’ betekende de zekerheid van verlies, terwijl zij – tegen beter weten in – nog op een goede afloop hoopten. Een mechanisme dat bij heel veel fraudes optreedt en waar oplichters vakkundig misbruik van maken.
Ouderen meer risico
De schadecijfers zoals die gemeld worden bij de Fraudehelpdesk laten zien dat het gemiddeld gemelde schadebedrag per slachtoffer hoger wordt naarmate men ouder wordt. Logisch, omdat het gemiddeld beschikbare privévermogen vaak ook hoger is naarmate iemand ouder wordt.
Dit beeld zal na 2023 mogelijk versterkt worden door het nieuwe pensioenstelsel dat 16 december 2020 is vastgelegd in een concept wetsvoorstel. Hierin is de ‘Wet bedrag ineens, RVU en verlofsparen’ opgenomen die bepaalt dat het vanaf 2023 mogelijk wordt bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd tot maximaal 10% van het pensioen in één keer uit te laten betalen.
Het kan dan gaan om grote bedragen die in één keer vrij ter beschikking komen. Oplichters zullen daar graag hun graan van meepikken.
Gemeten over de meldingen van 2020
Deze campagne kwam tot stand in samenwerking met de Autoriteit Financiële Markten (AFM)