Social media bieden bijna onbegrensde mogelijkheden contact te onderhouden met anderen. Maar er zijn ook enkele risico’s verbonden aan al dat digitale berichtenverkeer. En net zoals in het echte verkeer, wordt de kans op ongelukken kleiner wanneer je je van die risico’s bewust bent.
Laat je niet neppen tijdens het appen
‘Pa! Nancy hier!’ Zo begon het berichtje in de berichtenapp. ‘Pa’ moest een nieuw gsm-nummer van Nancy opslaan want het oude toestel was stuk. En na wat heen en weer babbelen vroeg ‘Nancy’ om financiële hulp. Er was ook nog eens flink haast bij.
De oplichter die schuil ging achter ‘Nancy’ had het verhaal goed voorbereid en was bijzonder overtuigend. Pa, van nature absoluut niet goedgelovig, dacht echt met zijn dochter te maken te hebben. En omdat Pa zijn dochter niet in de problemen wilde laten komen eindigde dit chatgesprek in een schade van € 1.200,- voor Pa.
Deze fraude was 5 jaar geleden nog nieuw maar is inmiddels uitgegroeid tot een ware plaag.
Duizenden mensen zijn inmiddels benaderd met een digitale hulpvraag die zogenaamd van een familielid of bekende zou komen. In de eerste maanden van dit jaar leverde deze fraude al miljoenen schade op. De kans dat u op deze manier benaderd wordt is dus zeker niet denkbeeldig.
Advies
U kunt veel doen om te zorgen dat u niet door deze fraude gedupeerd raakt. We geven hier alvast de belangrijkste tips.
Voorkom dat u de dupe wordt
- Check het oude nummer van uw contactpersoon. Als het gaat om een fraudechat, dan zal uw kind of bekende gewoon nog op het oude nummer bereikbaar zijn.
- Maak nooit enkel op basis van een chat geld over maar zorg dat u de hulpvrager live kunt spreken
- Maak afspraken met uw kinderen over hoe te handelen als er ooit echt behoefte ontstaat aan hulp
- Voorkom dat iemand uw account overneemt, voer je gesprekken achter slot en grendel
Wat te doen als u gedupeerd bent
- Neem direct contact op met uw bank
- Maak melding bij de Fraudehelpdesk
- Doe aangifte bij de politie
Over deze fraudevorm
Oplichters maken graag gebruik van persoonsgegevens. Ook bij deze hulpvraagfraude zien we dat terug. Bij callcentermedewerkers worden lijsten met namen en telefoonnummers opgekocht.
Uit openbare profielen worden onder meer familieverbanden in kaart gebracht. Vervolgens leest de fraudeur zich in op de social media-pagina van een zoon of dochter, onder meer om te achterhalen wat zijn of haar stijl van communiceren is.
Gewapend met deze informatie wordt ‘pa’ of ‘ma’ overtuigend benaderd en volgt er een dringend verzoek om financiële hulp. Fraudeurs maken daarbij gebruik van de natuurlijke behoefte van ouders om hun kinderen te behoeden voor problemen. Het opvoeren van de tijdsdruk maakt het extra moeilijk weerstand te bieden.
Bescherm uw informatie
Deze fraude laat zien hoe belangrijk het is dat we ons afvragen wat we allemaal op internet van onszelf laten zien. En ook aan wie we het laten zien.
De diverse social media-platforms bieden de mogelijkheid beperkingen op te leggen aan wie uw informatie mag zien.
Wees daar kritisch op. Wilt u echt dat een buitenstaander kan zien wie uw vrienden en familieleden zijn? En voor wie is het van belang te weten wanneer u op vakantie bent en waarheen? (Ook handige informatie voor inbrekers overigens.)
Weet dat er kwaadwillenden zijn die uw informatie maar wat graag willen hebben.
Steeds vaker zien we dat fraudeurs zich hierbij bedienen van overgenomen bestaande accounts. Stel daarom tweetrapsverificatie in.
Sporen wissen
Je zou denken dat de dader makkelijk te vinden moet zijn. Telefoonnummer en bankrekening zijn immers bekend toch? Niets is minder waar.Fraudeurs weten met simpele trucs uitstekend hun sporen te wissen.
Voor het uitvoeren van hun ‘handwerk’ gebruiken de oplichters prepaid-telefoonkaartjes, die je gewoon in de supermarkt kunt kopen. Die staan niet op naam en zijn dus niet herleidbaar. Het te incasseren geld gaat naar katvangers en geldezels of bijvoorbeeld naar buitenlandse rekeningen. Langs deze route kom je dus zelden bij de dader. Maar de politie zit niet stil en vakkundige onderzoeken leiden gelukkig wel tot arrestaties.
Samenwerking
Sinds begin juni werken de leden van Betaalvereniging Nederland, de politie en de Fraudehelpdesk samen om te voorkomen dat mensen slachtoffer worden van deze fraude.
- Banken en betaalinstellingen jagen op verdachte transacties en bankrekeningen en informeren hun klanten via VeiligBankieren.nl, via mobiel bankieren en via internetbankieren.
- De politie pakt online fraude en oplichting stevig aan, met preventie en opsporing. Slachtoffers kunnen voortaan snel en makkelijk online aangifte doen van wat de politie ‘vriend-in-noodoplichting’ noemt. Daarmee heeft de politie recentelijk meerdere verdachten kunnen inrekenen.
- De Fraudehelpdesk adviseert slachtoffers van fraude en waarschuwt anderen voor de werkwijze van oplichters. Via sociale media verspreidt de Fraudehelpdesk waarschuwingen en voorlichting voor gebruikers met hulp en steun van Facebook.
(Bron: veiligbankieren.nl)
De drie meest gemelde fraudevormen via social media in de eerste helft van 2020:
- Nepadvertenties voor investeringen
- Hulpvraagfraude
- Datingfraude
Deze pagina maakt deel uit van de campagne ‘Online fraude kent vele gezichten’, mede mogelijk gemaakt door Facebook.
